Czy sprzedaż kryptowalut powoduje powstanie obowiązku podatkowego?
Od wielu lat kryptowaluty zyskują coraz większą popularność, która w ostatnich latach znacznie wzrosła – szacuje się, że około 106 mln osób posiada kryptowaluty[i]. Wpływ na popularyzację tej formy inwestowania, czy przechowywania środków miała panująca w ostatnim czasie pandemia oraz obawy związane z przechowywaniem pieniędzy w innego rodzaju inwestycjach – akcjach, obligacjach – ale także fakt, że coraz więksi gracze rynku, tacy jak: Goldman Sachs, Revolut, VISA, czy Tesla zaczęły przychylnym okiem spoglądać w stronę kryptowalut.
To prawdopodobnie z tych względów (coraz większa popularność oraz chęć zysku) coraz więcej osób – fizycznych oraz prawnych – decyduje się część swojego kapitału lokować w formie kryptowalut. Wpływ na wybór tej formy inwestowania ma również jakże łatwy w dzisiejszych czasach dostęp do takich walut.
Jednakże, pozostaje pytanie – czym, pod względem prawnym, są kryptowaluty, jakie obowiązki ma posiadacz kryptowalut pod kątem obowiązków podatkowych, tj. czy obrót kryptowalutami wywołuje obowiązek podatkowy, czy może inwestowanie i zarabianie na kryptowalutach jest podatkowo irrelewantne?
Czym według polskiego ustawodawcy są kryptowaluty?
W polskim ustawodawstwie w 2018 roku pojawiła się definicja waluty wirtualnej. Za taką walutę uznawano cyfrowe odwzorowanie wartości, które spełnia określone warunki, m.in. nie jest prawnym środkiem płatniczym emitowanym przez NBP lub inne banki zagraniczne lub inne organizacje, a także nie jest instrumentem finansowym czy pieniądzem elektronicznym[ii].
Kupno i sprzedaż kryptowalut – czy jest w Polsce legalne?
Brak jest w polskim porządku prawnym przepisu, który zakazywałby handlu kryptowalutami lub nakładałby kary na osoby handlujące kryptowalutami.
Kupno i sprzedaż kryptowalut a obowiązki podatkowe
Skoro wiemy już, że polski ustawodawca zdecydował się na stworzenie definicji waluty wirtualnej, która odnosi się również do kryptowalut, i wiemy, że brak jest zakazu handlu kryptowalutami, pozostaje pytanie, czy przy zakupie lub sprzedaży kryptowalut powstaje obowiązek podatkowy.
Odpowiedź na to pytanie winna być twierdząca. Zarówno w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych[iii] jak i ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych[iv][1] ustawodawca wspomina o walucie wirtualnej. Zgodnie z przepisami tych ustaw, obowiązek podatkowy pojawia się w momencie sprzedaży waluty wirtualnej oraz jej wymiany.
Zgodnie z przepisami ww. ustaw, obowiązek podatkowy powstaje przede wszystkim w momencie wymiany waluty wirtualnej na prawny środek płatniczy – czyli w momencie sprzedaży kryptowaluty.
Należy mieć również na uwadze, że zgodnie z ww. ustawami, za odpłatne zbycie waluty wirtualnej (tj. zbycie powodujące powstanie obowiązku podatkowego) rozumie się również wymianę takiej waluty na towar, usługę lub prawo majątkowe inne niż waluta wirtualna, jak również regulowanie innych zobowiązań walutą wirtualną.
Powyższe oznacza, że obowiązek podatkowy powstaje nie tylko w przypadku wymiany waluty wirtualnej na pieniądz tradycyjny, ale także wtedy, gdy za usługi lub towary płacimy takimi walutami.
Straty z kryptowalut
Nie można pominąć także kwestii rozliczania strat z handlu walutami wirtualnymi. W przypadku wystąpienia straty z odpłatnego zbycia walut wirtualnych, w przeciwieństwie do innych strat, nie podlegają one odpisaniu w kolejnych latach podatkowych. Nie będzie zatem możliwe pomniejszenie dochodu uzyskanego w latach kolejnych, o stratę wynikającą z handlu walutami wirtualnymi.
Wymiana walut wirtualnych
Z pozytywnych informacji, wskazać należy, że ustawodawca postanowił nie zaliczać do przychodów wartości wirtualnych otrzymanych w zamian za inna walutę wirtualną. Zatem, w przypadku handlu na parach obejmujących wyłącznie waluty wirtualne, nie powstanie obowiązek podatkowy – dopiero wymiana na pieniądz tradycyjny spowoduje powstanie obowiązku podatkowego.
Konkludując, handel – kupno i sprzedaż – kryptowalutami nie jest w Polsce zabroniony, jednakże wiąże się z koniecznością uiszczenia podatku dochodowego o czym zapominać nie możemy i czego powinniśmy być świadomi decydując się na ten rodzaj inwestowania.
[i] https://markets.businessinsider.com/currencies/news/crypto-users-pass-100-million-boomers-gen-x-bitcoin-btc-ethereum-2021-2-1030122720,
[ii] Ustawa z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu brudnych pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu,
[iii] Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych,
[iv] Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych.